API
نعمت درک نمودن دهه آخر ماه رمضان
ترجمهٔ این موضوع به دیگر زبان‌ها
دسته‌بندی‌ها
منابع
Full Description
نعمت درک نمودن دهه آخر ماه رمضان([1])
همانا حمد و ستایش شایسته الله است، او را شکر می گذاریم و از او یاری می جوییم و از او طلب بخشش و مغفرت گناهان را می داریم، واز شر گناهان و اعمال بد خویش به او پناه می بریم، کسی را که الله متعال هدایت کند، هیچکس باعث گمراهی او نخواهد شد، وکسی را که او گمراه نماید، دیگر کسی باعث هدایت او نخواهد شد، گواهی می دهم که الهی ومعبودی برحق به جز الله متعال نیست و محمد بنده وفرستاده ی اوست و سلام و دورد بیشمار الله بر او و خاندان و اصحاب اش باد.
اما بعد:
ای بندگان الله، حق تقواى پروردگار را همانگونه که شایسته ی اوست به جای آورید و او را در ظاهر و آشکار اعمال خویش مراقب خویش بدانید.
ای مسلمانان درک نمودن موسم خیرات از نعمت های بزرگ الله متعال است، و همچنین درک نمودن اوقاتی که در آن ها اجر و پاداش عمل نیک چندین برابر می شود از علامات این است که الله متعال برای بنده خویش خیر و خوبی را مهیا نموده است، که هر اندازه عمر انسان طولانی گردد باز هم کوتاه است، و در موسم خیرات و برکات، زیادی اجر و پاداش به معنای اینست که؛ عمر بنده طولانی شده و اجلش به تاخیر افتاده است.
زمان هایی که الله متعال برای بندگانش انتخاب کرده مراتب متفاوتی دارد و مقام هریک از دیگری برتر است و آنچه مورد توجه و اعتبار می باشد این است که در پایان کامل باشند و کمبودهایی که در آغاز هست اعتباری ندارد، چراکه معیار سنجش و حکم بر اعمال بر حسب خاتمه آنها ست.
و هر کس رمضان را درک کرد، و الله متعال او را موفق به روزه و نماز در آن نماید، به راستی که به او فرصتی داده شده است که بسیاری از بندگان از آن محروم گشته اند، اما اگر فرصت درک نمودن ده شب آخر این ماه به او داده شد به درستیکه به نعمتی خاص دست یافته است که از دست دادن آن موجب حسرت و ندامت می گردد، و با از دست دادن آن انسان ناراحت وغمگین خواهد شد، چرا که به بنده مهلتی داده شده است تا در آن بر خیر و نیکی های خویش بیفزاید، واز گناهان خویش طلب مغفرت کند، و کوتاهی های خویش در گذشته را جبران نماید، و اعمال خیری را که با آن درجه و جایگاهش در بهشت بالاتر رود را انجام بدهد، رسول الله صلی الله علیه و سلم می فرماید: «بدا به حال کسی که ماه رمضان را درک کند و قبل از آنکه مورد بخشش و مغفرت الله قرار گیرد، آن به پایان برسد» (روایت ترمذی).
و ده شب آخر رمضان تاج اين ماه و خلاصه و درونمایه آن مى باشد، که عبادت در آنها برتر و بالاتر از تمام شب های سال می باشد، که در این شب ها بسیار تلاوت کردن قرآن کریم مستحب است، ابن رجب رحمه الله می گوید: «در زمان های با فضیلت – همانند ماه رمضان مخصوصا دهه آخر آن که شب های قدر است - بسیار تلاوت کردن قرآن کریم مستحب است».
و در این ماه شب قدر وجود دارد، شبی که الله متعال تمام قرآن مجید را بر آسمان اول فرو فرستاد، شب مبارکی که خیر آن زیاد می باشد، الله متعال فرمود: {إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ}، {ما [قرآن را] در شب قدر نازل كرديم}، {وما أدراك ما ليلة القدر}، {و تو چه دانی شب قدر چیست؟}، شبی که دارای مقامی بس والا وجایگاهی بس بزرگ می باشد، الله متعال می فرماید: {إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةٍ مُّبَارَكَةٍ}، {ما آن را در شبى مبارک نازل كرديم}.
شبی که عبادت کردن و کسب اجر و پاداش، در آن برتر و بهتر از عبادت هزار ماه در غیر از آن است، یک تسبیح گفتن در آن چنان اجر و پاداشی دارد که نمی توان مقدار و اندازه آن را حدس زد و یا اجر و پاداش آن را درک نمود، و یک رکعت در آن به مثابه عبادت چندین سال می باشد، و هر کس در آن توفیق عمل نیک را پیدا نمود به راستی که گویا که عمر طولانی به او داده شده است که در آن مشغول طاعت وعبادت بوده است.
به سبب شرافت شب قدر، الله متعال در آن تقدیر یک سال کامل از عمر آنها را می نویسد، و به فرشتگان نویسنده حکم می کند که تقدیر یک سال تا انتهای آن را آنچه که شامل عمر بندگان و رزق و روزی آنان می گردد، در لوح محفوظ بنویسند، الله متعال می فرماید: {فيها يفرق كل امر حكيم أمراً من عندنا}، {در آن [شب] هر [گونه] كارى [به نحوى] استوار فيصله مى يابد، [اين] كارى است [كه] از جانب ما [صورت مى گيرد]}.
شبی که به سبب برکت آن، نزول فرشتگان بر زمین زیاد می شود، الله متعال می فرماید: {تنزل الملائكة والروح فيها بإذن ربهم من كل أمر}، {در آن [شب] فرشتگان با روح به فرمان پروردگارشان براى هر كارى [كه مقرر شده است] فرود آيند}، ابن کثیر رحمه الله می گوید:« فرشتگان بیشماری همراه با نزول برکت و رحمت فرود می آیند، همان گونه که هنگام تلاوت قرآن و حلقه های یاد الله فرود می آیند، و بالهای خویش را برای طالب علم جهت تعظیم پهن می نمایند».
زنده داشتن شب قدر همراه با تصدیق و ایمان داشتن به اجر وپاداش آن: برابر است با بخشیده شدن تمامی گناهان، رسول الله صلی الله علیه و سلم فرمودند: ((هر کس شب قدر را با ایمان وتصدیق آن زنده نگه دارد گناهان گذشته او بخشیده خواهد شد)) (روایت بخاری ومسلم).
و زنده نگه داشتن آن با نماز خواندن، دعا، ذکر ، یاد الله و استغفار می باشد، وهر کس از خیر و برکت شب قدر محروم بماند پس او از جمله محرومان است، رسول الله صلی الله علیه و سلم فرمودند: (( درآن -یعنی ماه رمضان- شبی است که از هزار شب بهتر می باشد، هر کس از خیر آن محروم گردد به درستی که محروم است)) (روایت احمد).
و به خاطر جایگاه والای شب قدر رسول الله ' تلاش بر یافتن و درک آن نموده و یاران خویش را بر آن تشویق می نمود، و احتمال وجود آن در شب های وتر بیشتر است، و از شدت تلاش رسول الله صلی الله علیه و سلم برای به دست یافتن درک شب قدر اینکه؛ ایشان یک بار ده شب اول را در مسجد معتکف شدند، سپس ده شب وسط را، سپس فهمیدند که شب قدر در ده شب آخر رمضان قرار دارد، پس ده شب اخیر را نیز معتکف ماندند. (روایت مسلم).
و رسول الله صلی الله علیه و سلم در این ده شب بسیار عبادت می کردند، ودر این ده شب سخت تلاش بر عبادت داشتند، بیشتر شب را بر نماز خواندن، ذکر، دعا و استغفار و دیگر عبادات سپری می نمودند، عایشه رضی الله عنها می گوید: ((رسول الله ' آنگونه که در ده شب اخیر تلاش بر عبادت داشتند، در شب های دیگر اینگونه نبوند)) (روایت مسلم).
و ایشان صلی الله علیه و سلم در این ده شب امور دنیوی را کم نموده و از مردم دوری و عزلت می گزید، و اهل بیت خویش را بیدار می نمودند، عایشه رضی الله عنها می گوید: ((با رسیدن ده شب اخیر رسول الله شب ها را زنده نموده واهل بیتش را بیدار کرده و از زنان خویش نیز دوری می نمودند)) (روایت بخاری ومسلم)
و ايشان صلی الله علیه و سلم هر سال دهه آخر ماه رمضان را در مسجد خویش اعتکاف می نمود تا شب قدر را درک بکنند، در حالیکه او با حضور قلب و محبت تمام همیشه در حال عبادت بودند، عایشه رضی الله عنها می گوید: ((رسول الله هر سال ده شب اخیر رمضان را به اعتکاف می نشستند، تا اینکه وفات نمودند، وبعد از ایشان همسران شان به اعتکاف می نشستند)) (روایت بخاری ومسلم).
و هر عبادتی که در رمضان مشروع شده است، مشروعیت آن تا آخرین شب ادامه دارد، و در ده شب آخر با جدیت بیشتری برتر و والاتر می گردد، پس بر شخص مسلمان است که بر ده شب آخر آن حریص تر باشد، و با روزه گرفتن در روز های آن و قیام اللیل در شب هایش به ویژه با جماعت اجر بالای آن را کسب نماید، چرا که ((هر کس با امام نماز خواند و نماز اش را به او به پایان رسانید، برای او پاداش یک شب کامل نوشته خواهد شد)) (روایت احمد).
ومشروع است در اين ده شب: ذکر و دعای بسیار، همراه با مدوامت بر تلاوت قرآن، ونیكی به خلق با انواع صدقات، وبر طرف نمودن حاجت نیازمندان، و دیدار خویشاوندان و نیکی به والدین، وهمسایگان و دیگر اعمال خیر، و ثواب و پاداش عمره نمودن در ماه رمضان برابر با پاداش یک حج به همراهی رسول الله ' است.
وقبل از همه این ها: پایبند بودن بر توبه راستین، ومداومت بر رجوع وخضوع قلب به خالق خویش، وتلاش بر تزکیه نفس جهت اصلاح و پاک نمودن آن، با سلامت قلب و اخلاص و پیروی از فرامین رسول الله صلی الله علیه و سلم.
به راستی سلف عابدانی بودند که بسیار رکوع وسجود می کردند و پایبند به روزه و نماز شب بودند، و نیز کسانی بودند که کمتر عبادت می کردند، ولی همگی آنان مراقب سلامت قلب های خویش بودند، و تنها هم وغم آنان تحقق توحید الله و ایستادن در برابر او بود، ابن رجب رحمه الله می گوید: «بیشترین عمل نفلی رسول الله ' و یاران نزديك و خاص ايشان در راستای طهارت و پاکی سلامت قلوب و قوت تعلق و رابطه آن نسبت به پروردگارشان بود، تا از او بترسند و به او محبت ورزند و او را مورد تعظیم و اجلال قرار دهند و آنچه نزد اوست را بطلبند و از غیر او دوری ورزند.»
وبعد ای مسلمانان:
عمر انسان سرمایه گرانمایه اوست، و نفسی که در سینه او در جریان است اگر بیرون رود دوباره باز نخواهد گشت، وکوتاهی کردن در یک لحظه از اوقات با فضیلت چیزی جز خسارت و ندامت در بر ندارد و هر کس که در ابتدای این ماه کوتاهی نموده پس باب بهره مندی و جبران آنچه از دست رفته است هنوز باز است، پس از الله طلب استعانت نمای و عاجر نمان، وکوتاهی و کسالت وبه تاخیر انداختن امور را از خویشتن دور انداخته، و به سوی عمل نیک در آنچه از این ماه باقی مانده است بشتاب، چرا که شاید بتوانی با این کار آنچه از عمرت را که از دست داده ای را جبران نمایی.
أعوذ بالله من الشيطان الرجيم
{وَسَارِعُوا إِلَى مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّكُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِينَ}.
{و براى نيل به آمرزشى از پروردگار خود، و بهشتى كه پهنايش [به قدر] آسمانها و زمين است [و] براى پرهيزگاران آماده شده است، بشتابيد}.
الله متعال برای من شما در قرآن بركت قرار دهد....
خطبه دوم
الله را بر احسان و خوبی هایش حمد وثنا می گویم، و او را بر توفیق و نعمت هایش شکر می گذاریم و برای تجلیل از بزرگی او، شهادت می دهم که هیچ معبود بر حقی به جز الله نیست، وشهادت می دهم که محمد بنده و فرستاده ی اوست، و درود بی کران الله بر او و صحابه کرامش باد.
اما بعد، ای مسلمانان:
دهه آخر ماه رمضان برترین شب های روزگار است، پس در این شب ها و روزها سستی نکنید، و تمام تلاش خود را بنمایید تا الله متعال شما را به جز در عبادت اش نبیند، حال اگر در انجام عبادات و طاعات اش کوتاهی نمودی لا اقل تو را در معصیت اش مشاهده نکند، و در انجام واجبات کاهلی ننمایید مخصوصا مهمترین و برترین آن ها بعد از توحید؛ یعنی به جای آوردن نماز در زمان اش، و بسیار نماز بجای آورید و در راه الله از آنچه به شما داده است انفاق نمایید، و با دعا به درگاه اش تضرع کنید و در دعا هایتان اخلاص داشته باشید که آن سبب قبولی عبادات شما و رهایی از سختی ها و مشکلات می شود، و اجابت خواسته هایتان را در خواندن دعاهایی که در سنت نبوی آمده است، بجویید، و در هر وقت و زمانی مشغول تلاوت قرآن کریم باشید، رسول الله صلی الله علیه و سلم می فرماید: «قرآن بخوانید زیرا که قرآن در روز قیامت شفاعت اصحاب اش را می نماید» (روایت مسلم).
و از ذکر و یاد الله غافل نشوید که آن موجب پیروزی و رستگاریست، الله متعال می فرماید: {وَاذْكُرُوا اللَّهَ كَثِيرًا لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ}، {الله را بسيار ياد كنيد، باشد كه شما رستگار گرديد}.
و ماه رمضان را با استغفار و درخواست مقبول از الله به پایان برسانید و عجب و خودپسندی را به سبب انجام عبادات و اعمال صالح از قلبت دور کن زیراکه سبب از بین رفتن اعمال صالح می شود.
پس بدانید و آگاه باشید.....
