احکام برپایی جشن ها وعیدها

• نماز عيدين << نمازهای سنت و تراویح << نماز << فقه عبادات << فقه و علوم آن
• صدا و ویدئو و کتاب های فتوی << فتاوی << فقه و علوم آن
• عید << مناسبت‌های دوره‌ای << فرهنگ اسلامی

احکام برپایی جشن ها و عیدها

أحكام الإحتفالات و الأعياد باللغة الفارسية

فتوای انجمن دايم پژوهشهاي علمي و افتا

اللجنة الدائمة للإفتاء

احکام برپایی جشن ها و عیدها

س: حکم جشن های شادی آور که مسلمانان در كشور (ترينيداد) به مناسبت ازدواج یا رفتن به منزل جدید برگزار می کنند چیست؟ برگزاری جشن های تولد و دیگر مناسباتهای شاد چه حکمی دارد؟ همچنین در برخی جلسات قرآن تلاوت می کنند. در مدح پیامبر صَلَّى اللَّهِ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ سرود می خوانند. در پایان جلسه به احترام و تقدیر از پیامبر صَلَّى اللَّهِ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ می ایستند، بفرمائید که برگزاری این نوع جلسات چه حکمی دارد؟

ج: اولاً: پیامبر صَلَّى اللَّهِ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ از برگزاري نکاح به صورت سرّی و مخفیانه نهی کرده و دستور داده است که مجلس نکاح باید به صورت علني برگزار شود؛ جشن گرفتن به مناسبت ازدواج و بردن عروس به خانه ي شوهر خودش نوعی اعلان مراسم عقد و ازدواج است. بنابراین برگزاری جشن عروسی جائز است؛ به شرط آنکه از ساز و موسیقی ناروا و آمیختگی زنان و مردان و سایر محرّمات پرهیز شود.

ثانياً: در اسلام سه تا عید وجود دارد: عید فطر، عید قربان و روز جمعه. اما جشن تولد و دیگر مناسبتهاي شادي، از قبیل: جشنِ نخستین روز سال هجری قمری و میلادی جشن نیمه شب شعبان، روز ولادت پیامبر صَلَّى اللَّهِ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ روز رسیدن به پادشاهی و یا ریاست جمهوری هیچکدام در دوره ي پیامبر صَلَّى اللَّهِ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ و خلفای راشدین و در سه قرن اوليه ي اسلام که پیامبر صَلَّى اللَّهِ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ به فضیلت آنها گواهی داده است، رواج نداشته است. پس این مراسم و جشن ها بدعاتی است که در بین مسلمین شیوع پیدا کرده و به آن سخت شیفته شده اند. آری! مسلمانان امروزه به این مناسبتها جشن می گیرند. همان گونه در اعیاد اسلامی جشن گرفته می شود؛ حال آنکه در این جشن ها و جلسات در مورد اشخاص غلو می شود، در خرج و هزینه ها اسراف به عمل می آید. زنان و مردان با هم اختلاط می کنند. با شیوه های مختلف خود را با کفار مشابه می گردانند.

حال آنکه پیامبر صَلَّى اللَّهِ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ می فرماید:[ إِيَّاكُمْ وَمُحْدَثَاتِ الْأُمُورِ، فَإِنَّ كُلَّ مُحْدَثَةٍ بِدْعَةٌ، وَكُلَّ بِدْعَةٍ ضَلَالَةٌ] [1]

«از بدعات (دینی) بپرهیزید، چون هر چیزی که در دین ایجاد شود بدعت نام دارد و هر بدعتی به گمراهی ختم می شود».

در جای دیگری فرموده است:[ مَنْ أَحْدَثَ فِي أَمْرِنَا هَذَا مَا لَيْسَ مِنْهُ فَهُوَ رَدٌّ][2]

« هر کس چیزی را در دین ما ایجاد کند آن چیز مردود است»

جلساتی که برای تعظيم و بزرگداشت فرد یا امید برای کسب برکت از او و دريافت ثواب برگزار مي شود، مانند: برپایی جشن میلاد پیامبر صَلَّى اللَّهِ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ ، امام حسین رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ و میلاد شيخ بدوی و... و تعظیم ایام و شب های خاصی جهت کسب ثواب مانند جشن گرفتن در نیمه ي شعبان، شب اسراء و معراج و امثال اینها بدعت بودن چنين مواردي واضح و آشکار است. ولی اگر از این مراسم و جشن ها قصد تبرک و دريافت ثواب کرده نشود باز هم جائز نیستند. چون اینها نوعی همرنگی و تشابه با کفار است و سبب ميل و رغبت به سوی جشن های حرام دیگری می شوند، لذا ترك اين كارها به منزله ي بستن دروازه ي شرّ و فساد است كه بايد از آنها جلوگيري شود.

رسول الله صَلَّى اللَّهِ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ در مورد مشابهت با کفار چنین فرموده اند: [مَنْ تَشَبَّهَ بِقَوْمٍ فَهُوَ مِنْهُمْ ][3] (هر کس خودش را به گروهی مشابهت کند از همان گروه است)

ثانياً: تلاوت قرآن از بهترین نیکیها و اعمال صالح است، لیکن خواندن قرآن برای ختم جلسات توأم با بدعت جائز نیست. چون این کار نوعی اهانت به قرآن محسوب می شود. در حقیقت قرار دادن قرآن در غیر جایگاه واقعی اش است. خواندن اشعار و سرود هایی در مدح پیامبر صَلَّى اللَّهِ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ اگر از غلو و مطالب گزاف خالی باشند، جائز است.

رسول الله صَلَّى اللَّهِ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ فرموده است: [لَا تُطْرُونِي كَمَا أَطْرَتْ النَّصَارَى ابْنَ مَرْيَمَ، وَإِنَّمَا أَنَا عَبْد، فَقُولُوا: عَبْدُ اللَّهِ وَرَسُولُهُ][4]

« در تعریف من آنگونه که نصاری در تعریف عیسی پسر مریم زیاده روی کردند زیاده روی نکنید، من بنده ای بیش نیستم، پس درباره ي من بگوئید: بنده الله و پیامبرش»

در جای دیگری فرموده است:[ إِيَّاكُمْ وَالْغُلُوَّ فِي الدِّينِ فَإِنَّهُ أَهْلَكَ مَنْ كَانَ قَبْلَكُمْ الْغُلُوُّ ][5]

« از غلو در دین بپرهیزید چون غلو امت های پیش شما را هلاک کرده است»

رابعاً: ختم جلسه درحالت ایستاده به خاطر احترام به پیامبر صَلَّى اللَّهِ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ نا مناسب و ناجائز است که الله و پیامبرش بدان راضی نمی شوند و شریعت اسلامی آنرا تأييد نمی کند واین عمل از بدعتهاي حرام است.

و بالله التوفيق، وصلي الله علي نبينا محمد وآله و صحبه وسلم

فتوای انجمن دايم پژوهشهاي علمي و افتا (8/317-320)