API
رۆژووی عاشورا ته‌نها گوناهه بچوكه‌كان ئه‌سڕێته‌وه
پۆڵێنه‌كان
سەرچاوەکان
Full Description
رۆژووی عاشورا ته‌نها گوناهه بچوكه‌كان ئه‌سڕێته‌وه
] kurdish – كوردی – كردي [
موحه‌مه‌د صاڵح المنجد
سایتی (ئیسلام پرسیار ووه‌ڵام)
وه‌رگێڕانی: ده‌سته‌ی به‌شی زمانی كوردی له ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس
پێداچونه‌وه‌ی: پشتیوان سابیر عه‌زیز
2012 - 1434
صيام عاشوراء لا يكفر إلا صغائر الذنوب
« باللغة الكردية »
محمد صالح المنجد
موقع الإسلام سؤال وجواب
ترجمة: فريق قسم اللغة الكردية بموقع دار الإسلام
مراجعة: بشتيوان صابر عزيز
2012 - 1434
رۆژووی عاشورا ته‌نها گوناهه بچوكه‌كان ئه‌سڕێته‌وه
پرسیار: ئه‌گه‌ر من له‌و كه‌سانه بووم كه مه‌یم ده‌خوارده‌وه، پاشان نیه‌تم هێنا كه‌وا سبه‌ی و دوو سبه‌ی ( نۆ وده‌ی موحڕه‌م) به ڕۆژوو بم، ئایا ئه‌م ڕۆژووه‌م بۆ حسێبه، وه ده‌بێته مایه‌ی سڕینه‌وه‌ی گوناهه‌كانی ساڵی پێشتر وساڵی داهاتوو؟
وه‌ڵام: سوپاس بۆ خوا
یه‌كه‌م: ئه‌و ڕۆژووه‌ی كه ده‌بێته مایه‌ی سڕینه‌وه‌ی گوناهی دوو ساڵ، ئه‌وه ڕۆژووی ڕۆژی عه‌ره‌فه‌یه، به‌ڵام ڕۆژووی عاشورا ده‌بێته مایه‌ی سڕینه‌وه‌ی گوناهی ساڵێك.
دووه‌م: گومانی تێدا نیه كه‌وا مه‌ی خواردنه‌وه له گوناهه گه‌وره‌كانه، به تایبه‌ت له‌گه‌ڵ سوور بوون وبه‌رده‌وام بوون له‌سه‌ر خواردنه‌وه‌ی؛ چونكه مه‌ی خواردنه‌وه سه‌رچاوه‌ی هه‌موو شتێكی پیسه، وه ده‌رگای هه‌موو خراپه‌یه‌كه، له ئه‌نه‌سی كوڕی مالیكه‌وه خوای گه‌وره لێی ڕازی بێت، ده‌فه‌رموێت: « لَعَنَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فِي الْخَمْرِ عَشْرَةً : عَاصِرَهَا ، وَمُعْتَصِرَهَا ، وَشَارِبَهَا ، وَحَامِلَهَا ، وَالْمَحْمُولَةُ إِلَيْهِ ، وَسَاقِيَهَا ، وَبَائِعَهَا ، وَآكِلَ ثَمَنِهَا ، وَالْمُشْتَرِي لَهَا ، وَالْمُشْتَرَاةُ لَهُ » [صححه الألباني في صحيح الترمذي] .
واته: پێغه‌مبه‌ری خوا (صلى الله عليه وسلم) نه‌فره‌تی كردوه له ده شت كه په‌یوه‌ندی هه‌یه به مه‌ی خواردنه‌وه،: ئه‌وه‌ی ئه‌یگوشی و ئه‌وه‌ی ده‌یخواته‌وه وئه‌وه‌ی باری ده‌كات و ئه‌وه‌ی بۆی بار ده‌كرێت وئه‌وه‌ی ده‌یگێڕێ وئه‌وه‌ی ده‌یفرۆشێت وئه‌وه‌ی پاره‌كه‌ی ده‌خوات وئه‌وه‌ی...
وه ڕۆژووی ڕۆژی عاشورا یان ڕۆژی عه‌ره‌فه ته‌نها ده‌بنه مایه‌ی سڕینه‌وه‌ی گوناهه بچوكه‌كان، به‌ڵام گوناهه گه‌وره‌كان پێویستیان به ته‌وبه‌یه‌كی ڕاست هه‌یه.
شێخ الاسلام ابن ته‌یمیه ڕه‌حمه‌تی خوای لێبێت ده‌فه‌رموێت: " له فه‌رموده‌یه‌كی سه‌حیحدا هاتوه كه‌وا پێغه‌مبه‌ری خوا (صلى الله عليه وسلم) فه‌رمویه‌تی: ڕۆژووی ڕۆژی عه‌ره‌فه گوناهی دوو ساڵ ده‌سڕێته‌وه، وه ڕۆژووی ڕۆژی عاشورا گوناهی ساڵێك ده‌سڕێته‌وه. به‌ڵام به ڕه‌های بووترێت كه‌وا ده‌سڕێته‌وه، مانای ئه‌وه نیه كه‌وا گوناهه گه‌وره‌كان بسڕێته‌وه به بێ ته‌وبه كردن، چونكه پێغه‌مبه‌ری خوا فه‌رمویه‌تی له ڕۆژی هه‌ینیه‌وه تا ڕۆژی هه‌ینیه‌كی تر و ڕه‌مه‌زان بۆ ڕه‌مه‌زانێكی تر ده‌بنه مایه‌یه سڕینه‌وه‌ی گوناهه‌كانی نێوانیان ئه‌گه‌ر له گوناهه گه‌وره‌كان خۆیان بپارێزن، وه زانراوه كه‌وا نوێژ ئه‌فزه‌ڵتره له ڕۆژوو، وه ڕۆژووی ڕه‌مه‌زان گه‌وره‌تره له ڕۆژووی ڕۆژی عه‌ره‌فه، وه نابنه هۆی سڕینه‌وه‌ی گوناهه‌كان ئیلا به خۆدوورخستنه‌وه له تاوانه گه‌وره‌كان نه‌بێت . ئیتر چۆن گومانی ئه‌وه ئه‌برێت كه‌وا ڕۆژووی ڕۆژێك یان دوو ڕۆژی ته‌طوع ببێته مایه‌ی سڕینه‌وه‌ی گوناهی وه‌كو زیناكردن وخواردنه‌وه‌ی ئاره‌ق وقوماركردن وسیحر وتاوانه گه‌وره‌كانی تر؟ شتی وا نابێت"ته‌ماشای كتێبی "مختصر الفتاوي المصرية" (1 /254) .
عبد الله كوری عومه‌ر ڕه‌زای خوای لێبێت ده‌گێرێته‌وه له پێغه‌مبه‌ری خواوه (صلى الله عليه وسلم) ده‌فه‌رموێت: : « مَنْ شَرِبَ الْخَمْرَ لَمْ يَقْبَلْ اللَّهُ لَهُ صَلَاةً أَرْبَعِينَ صَبَاحًا ، فَإِنْ تَابَ تَابَ اللَّهُ عَلَيْهِ فَإِنْ عَادَ لَمْ يَقْبَلْ اللَّهُ لَهُ صَلَاةً أَرْبَعِينَ صَبَاحًا ، فَإِنْ تَابَ تَابَ اللَّهُ عَلَيْهِ ، فَإِنْ عَادَ لَمْ يَقْبَلْ اللَّهُ لَهُ صَلَاةً أَرْبَعِينَ صَبَاحًا فَإِنْ تَابَ تَابَ اللَّهُ عَلَيْهِ ، فَإِنْ عَادَ الرَّابِعَةَ لَمْ يَقْبَلْ اللَّهُ لَهُ صَلَاةً أَرْبَعِينَ صَبَاحًا فَإِنْ تَابَ لَمْ يَتُبْ اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَقَاهُ مِنْ نَهْرِ الْخَبَالِ » [صححه الألباني في "صحيح الترمذي].
واته: هه‌ركه‌سێك مه‌ى بخواته‌وه‌و مه‌ست بێت چل رۆژ نوێژى قبوڵ نابێت، خۆ ئه‌گه‌ر ته‌وبه‌رى كرد خواى گه‌وره ته‌وبه‌رى لێ وه‌رده‌گرێت. جا ئه‌گه‌ر گه‌ڕایه‌وه سه‌ر مه‌ى خواردنه‌وه‌و مه‌ست بوو چل رۆژ نوێژى قبوڵ نابێت، خۆ ئه‌گه‌ر ته‌وبه‌ى كرد خوا ته‌وبه‌ى لێ وه‌رده‌گرێت. جا ئه‌گه‌ر سێهه‌م جار گه‌ڕایه‌وه به‌هه‌مان شێوه.....به‌ڵام ئه‌گه‌ر له‌چواره‌م جاردا گه‌ڕایه‌وه سه‌ر مه‌ى خواردنه‌وه ئه‌وا چل رۆژ نوێژى قبوڵ نابێت، خۆ ئه‌گه‌ر ته‌وبه‌ى كرد خوا ته‌وبه‌ى لێ وه‌رنا‌گرێت و له (ڕوباری الخبال) ى ده‌رخوارد ده‌دات، وتیان: ئه‌ى پێغه‌مبه‌رى خوا (ردغه الخبال).
موباره‌كفوری ده‌ڵێت:" له‌به‌ر ئه‌وه‌ی به تایبه‌تی باسی نوێژی كردوه ؛ چونكه نوێژ چاكترین وئه‌فزه‌ڵترین په‌رستشی لاشه‌یه، ئه‌گه‌ر نوێژ قه‌بوڵ نه‌كرێت، ئه‌وه غه‌یری نوێژ هه‌ر قه‌بوڵ ناكرێت".
ئه‌گه‌ر په‌رستشه‌كان وه‌رنه‌گیرێن له‌گه‌ڵ سووربوون له‌سه‌ر خواردنه‌وه‌ی مه‌ی، ئیتر چۆن ڕۆژووی عاشورا وه‌رده‌گیرێت؟ به‌ڵكو چۆن ده‌بێته مایه‌ی سڕینه‌وه‌ی گوناهه‌كانی ساڵێك؟
واجیبه له‌سه‌رت كه‌وا ته‌وبه‌یه‌كی ڕاست و دروست بكه‌یت، وه واز بهێنیت له خواردنه‌وه‌ی مه‌ی خواردن، وه خه‌ریكی ئه‌نجامدانی كاری چاكه به، به‌ڵكو خوای گه‌وره ته‌وبه‌كه‌ت وه‌رگرێت ولێت خۆش بێت.
سێهه‌م: ئه‌مه‌ی باسمان كرد، مانای ئه‌وه نیه كه‌وا ببێته به‌ربه‌ستێك له به ڕۆژووی ڕۆژی عه‌ره‌فه، یان عاشورا، یان هه‌ر كارێكی تری ته‌طوع، له نوێژ كردن و ڕۆژژوو گرتن وبه‌خشین، له‌به‌ر ئه‌وه‌ی مه‌ی خواردنه‌وه نابێته به‌ربه‌ست له ئه‌نجامدانی ئه‌و كارانه، وه كه‌وتنه ناو تاوانی گه‌وره‌وه مانای ئه‌وه نیه هیچ كارێكی چاكه ئه‌نجام نه‌ده‌یت، به‌ڵكو وا چاكتره په‌له بكه‌ییت له ته‌وبه كردن و ئه‌نجامدانی كاری چاكه.
جه‌عفه‌ری كوری یونس ده‌ڵێت: له وڵاتی شام له قافڵه‌یه‌كدا بووم و هه‌ندێ كه‌سی ڕێگر په‌یدا بوون وهه‌موو شته‌كانیان بردین، پاشان له پێش سه‌ركرده‌كه‌یان شته‌كانیان دانا و كیسه‌یه‌كیان ده‌رهێنا كه‌وا گوێزوشه‌كری تێدا بوو وده‌ستیان كرده خواردنی، وه سه‌ركرده‌كه‌یان لێی نه‌خوارد!!
پێم ووت: باشه بۆ ناخۆیت؟ ووتی: من به ڕۆژووم!!
پێم ووت: ڕێگری ده‌كه‌ی له خه‌ڵك و، پاره‌كانیان ده‌به‌یت و، خه‌ڵكی به بێ تاوان ده‌كوژیت و ده‌ڵێیت من به ڕۆژووم؟!
ووتی: یا شێخ ده‌بێت بۆ چاك بوون شوێنێك بهێڵیته‌وه!!
پاش ماوه‌یه‌ك بینیم له مزگه‌وتی حه‌رامدا ته‌واف ده‌كات له ده‌وری به‌یت و له ئیحرامدایه.
پێم ووت: تۆ هه‌ر ئه‌و پیاوه نیت؟
ووتی: به‌ڵێ من هه‌ر ئه‌ووم، وه ئه‌و ڕۆژوو گرتنه‌م بووه مایه‌ی من بگه‌ێه‌نێته ئه‌م پله‌وپایه‌یه!! (تاريخ دمشق 66/52) ..
