คุฏบะฮฺญุมอัต

คุฏบะฮฺวันศุกร์ อธิบายความสำคัญของหัวใจ และลักษณะพิเศษบางประการที่เกี่ยวข้องกับหัวใจโดยเฉพาะ เช่น เป็นเกณฑ์ชี้วัดความดีความชั่วในทัศนะของอัลลอฮฺ ร่างกายจะตามหัวใจ หัวใจพลิกผันได้ง่าย หัวใจคือที่รองรับการทดสอบ เป็นอวัยวะที่ชัยฏอนมุ่งร้ายอยู่ตลอดเวลา การงานต่างๆ จะขึ้นอยู่กับความนึกคิดในหัวใจ หัวใจเป็นที่สะสมของโรคร้ายต่างๆ ที่มักแฝงเร้นและยากแก่เยียวยาถ้าหากละเลยไม่สนใจ

คุฏบะฮฺวันศุกร์ พูดถึงอันตรายของการหลงลืมอัลลอฮฺและวันอาคิเราะฮฺ ซึ่งนับว่าได้เสมือนโรคที่ร้ายแรงประการหนึ่งในชีวิตของมนุษย์ เนื่องจากจะนำความเสียหายอย่างใหญ่หลวงในวันปรโลก พร้อมทั้งอธิบายสาเหตุที่ทำให้มนุษย์ลืมอาคิเราะฮฺ รวมทั้งวิธีการแก้ไขและป้องกัน ด้วยการตรวจสอบตนเองสม่ำเสมอและการอ่านอัลกุรอานเป็นประจำ

คุฏบะฮฺวันศุกร์ อธิบายถึงวิถีอันงดงามของอิสลาม ที่เอาใจใส่ปัจจัยแห่งความสำเร็จในชีวิตของมนุษย์ที่จะต้องมีการตรวจสอบตัวเองอยู่เสมอ โดยเฉพาะการมุ่งหมายเพื่อให้ได้รับความสำเร็จในอาคิเราะฮฺ ซึ่งอิสลามได้เชิญชวนให้ทุกคนเฝ้าตรวจดูสภาพของจิตใจตัวเองอยู่อย่างเนืองนิจว่าอยู่ในสถานะใด และมีความพร้อมและเข้มแข็งมากน้อยเพียงใดในการฝ่าฟันบททดสอบต่างๆ ในดุนยา ทั้งยังได้ยกตัวอย่างการตรวจสอบตัวเองของบรรดากัลยาณชนอิสลามรุ่นแรกไว้ด้วย

คุฏบะฮฺวันศุกร์ กล่าวถึงกฎเกณฑ์ตามธรรมชาติที่อัลลอฮฺกำหนดมาว่าด้วยความตาย และหน้าที่ของมุสลิมต่อพี่น้องของเขาตามคำสอนอิสลามเมื่อมีคนตาย ไม่ว่าจะเป็นต่อผู้ตายเองหรือต่อครอบครัวของผู้ตาย นอกจากนี้ยังได้กล่าวถึงมารยาทต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง รวมทั้งบทเรียนที่มุสลิมควรจะตระหนักและใคร่ครวญเมื่อเห็นคนตายและได้ไปส่งคนตายไปฝังที่สุสาน

คุฏบะฮฺวันศุกร์ กล่าวถึงกฎเกณฑ์ของอัลลอฮฺที่กำหนดความทุกข์ยากและความสะดวกสบายต่างๆ เป็นบททดสอบในชีวิตมนุษย์ พร้อมกันนี้ได้ยกตัวอย่างเรื่องราวของท่านนบี อัยยูบ อะลัยฮิสสลาม ซึ่งเป็นต้นแบบของมนุษย์ที่อดทนรับต่อการทดสอบของอัลลอฮฺและสามารถเผชิญหน้ากับมันได้อย่างยิ่งใหญ่ เป็นอุทาหรณ์แก่ผู้คนทั้งหลายที่กำลังประสบกับปัญหาต่างๆ ในชีวิต

คุฏบะฮฺวันศุกร์ พูดถึงความสำคัญของเวลาในชีวิต และแนวทางการใช้เวลาให้เกิดประโยชน์สูงสุดตามที่อัลกุรอานได้ตักเตือน และตามที่ท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม ได้ชี้แนะประชาชาติของท่าน ซึ่งเป็นอีกหนึ่งคุณค่าที่แสดงให้เห็นอย่างชัดเจนถึงความสวยงามของศาสนาอิสลาม อันเป็นบทบัญญัติที่ต้องการสร้างความสันติสุขและความเจริญแก่ชีวิตมนุษย์อย่างแท้จริง

คุฏบะฮฺวันศุกร์ กล่าวถึงสัจธรรมแห่งชีวิตข้อหนึ่งที่ว่า มนุษย์เกิดมาด้วยความยากลำบากที่ต้องฝ่าฟันและต่อสู้ เพื่อกลับไปสู่อัลลอฮฺในวันอาคิเราะฮฺ ความยากลำบากที่มนุษย์ต้องเผชิญในโลกดุนยานั้นเป็นบททดสอบที่จำเป็นต้องผ่านให้ได้ จึงต้องแข็งขันเพื่อเอาชนะตัวเองในทุกช่วงเวลาของชีวิต และจะต้องไม่หลงติดอยู่กับความไม่จีรังของชีวิตอันแสนสั้นนี้

คุฏบะฮฺวันศุกร์ เกี่ยวกับการทดสอบที่มนุษย์ประสบในรูปของความสะดวกสบาย ซึ่งอาจจะเป็นสิ่งที่เขาไม่ทันคิด และใช้ชีวิตโดยไม่ระมัดระวัง จนทำให้สูญเสียความศรัทธา จึงควรต้องสำเหนียกว่าการทดสอบไม่จำเป็นต้องอยู่ในรูปของความลำบากเสมอไป

อธิบายโองการอัลกุรอานจากสูเราะฮฺ อาลอิมรอน อายะฮฺที่ 102 เป็นคำสั่งที่มักจะได้ยินทุกวันศุกร์เกี่ยวกับการตักวาต่ออัลลอฮฺอย่างแท้จริง โดยนำคำพูดของนักตัฟซีรบางท่านมาสาธยาย พร้อมข้อสรุปอันเป็นใจความสำคัญจากโองการดังกล่าว

คุฏบะฮฺวันศุกร์ อธิบายความสำคัญของหัวใจในทัศนะและมุมมองของอิสลาม เป็นเกณฑ์สำคัญที่อัลลอฮฺใช้พิจารณาความดีงามของมนุษย์ เป็นแหล่งรวมของพฤติกรรมต่างๆ ทั้งในด้านดีและชั่ว มนุษย์จึงพึงต้องให้ความสำคัญในการดูแลและเอาใจใส่ปรับปรุงหัวใจให้ดี เพื่อความรอดพ้นของเขาในวันอาคิเราะฮฺ

คุฏบะฮฺวันศุกร์ สาธยายถึงความหมายของคำว่า ตักวา ตามที่บรรดาอุละมาอ์ได้อธิบายไว้ รวมทั้งอธิบายบทบาทและความสำคัญของตักวาในวิถีชีวิตของมุสลิม ซึ่งถูกเน้นและสั่งเสียโดยอัลลอฮฺและท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม ในหลายบริบทและวาระต่างๆ ที่มากมายครอบคลุมทุกอิริยาบทของมุสลิม

คุฏบะฮฺวันศุกร์ อธิบายหะดีษที่ท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม ได้สั่งเสียไว้แก่ประชาชาติของท่านให้ใช้ชีวิตในโลกนี้ประหนึ่งคนแปลกหน้า หรือคนเดินทาง ซึ่งมีจุดหมายปลายทางอยู่ที่อีกโลกหนึ่งอันถาวร คือโลกแห่งการตอบแทนจากพระผู้เป็นเจ้าแห่งสากลโลก ทั้งนี้เพื่อให้มุสลิมสำนึกตนและไม่หลงอยู่กับกระแสบริโภคนิยมจนไม่ลืมหูลืมตา