×
እዚ ሙሐዳራ ሲለ ነብሲ ዝሓዘ ፍጡር ሞት ክቐምስ (ክጥዕም) እዩ:

    ኩሉ ነብሲ ዝሓዘ ፍጡር ሞት ክቐምስ (ክጥዕም) እዩ:

    كل نفس ذائقة الموت

    ካልፋ ሐማድ እስማዕል

    خليفة حمد إسماعيل

    —™

    بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيْمِ

    ኣብ ናይ ሎሚ መዓልቲ ኹጥባና ብዛዕባ እቲ ዘይሰዓር ትእዛዝን ውሳኔን ናይ ረቢ ዝኾነ ሞት ኢና ክንዛረብ:: ሞት: ንኹሉ ፍጡር ብዘይኣፋላላይ ዘጋጥሞ ዘይተርፍ ጉዕዞ እዩ:: ረቢ (.) ኩሉ ነገር ንኽሓልፍ ወሲንሉ: ካብ ሞት ዝድሕን ወላሓደ ከምዘየለ ድማ ደምዲሙ እዩ:: ሙእሚን ይኹን ካፍር: ምእዙዝ ይኹን ከሓዲ: ዓቢ ይኹን ንእሽተይ: ጉይታ ይኹን ባርያ: ጥዑይ ይኹን ሕሙም: ዓቢ ይኹን መንእሰይ: ጓል ትኹን ወዲ: ኮታስ ንወልሓደ ብዘይኣፋላላይ ብማዕረ ክትበጽሖ እያ::

    ከምቲ ረቢ (.) ኣብ ሱረቱል-ኣልዒምራን ዝበሎ:-

    كُلُّ نَفْسٍ ذَائِقَةُ الْمَوْتِ ۗ وَإِنَّمَا تُوَفَّوْنَ أُجُورَكُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ ۖ فَمَنْ زُحْزِحَ عَنِ النَّارِ وَأُدْخِلَ الْجَنَّةَ فَقَدْ فَازَ ۗ وَمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلَّا مَتَاعُ الْغُرُورِ[1]

    ’’ኩሉ ነብሲ ዝሓዘ ፍጡር ሞት ክቐምስ (ክጥዕም) እዩ: ኣብ የውመል-ቅያማ ዓስቢ ናይ ስራሕኩም ክትረኽቡ ኢኹም: ካብ ጀሃነብ ተገላጊሉ ንጀና ዝኣተወ ተዓዊቱ እዩ:: ናይ ኣዱንያ ሓጎስ እካ ግዚያውን መታለልን (መዐሸውን) እዩ ::’’ ከምኡውን ኣብ ሱረቱል-ኣራሕማን ረቢ (.) ኩሉ ኣብዛዱንያ ዘሎ ክሓልፍ ምኻኑን: ንሱ (ኣላህ (.))ጥራይ ንበይኑ ተራፋይ ምኻኑን ገሊጹልና::

    كُلُّ مَنْ عَلَيْهَا فَانٍ * وَيَبْقَى وَجْهُ رَبِّكَ ذُو الْجَلَالِ وَالْإِكْرَامِ ” [2]

    ናይ ሞት ነገር ወላሂ ይገርም እዩ: ንሞት ገሊጽካ ዘይትውድኦ: ተዛሪብካ ዘይትጥርሾ: ብዛዕብኡ ብዙሕ ተባሂሉን ተጻሒፉን እዩ::

    ሞት: ከልካሊ ዘይብላ: ዓርኪ ዘይትፈልጥ: ንሓጎስ ናብ ሓዘን ትቕይር: ነህዛባት ዘጽነተት: ነቆልዑት ዘዘኽተመት: ንመራሕትን ንነጋውስን ዘራኸሰት!

    ሞት: ንንእሽተይ ዘይትድንግጽ: ንዓቢ ዘይተኽብር: ንሰብ ስልጣንን ሃብታማትን ዕድል ዘይትህብ: ማዕጾ ከይካሕኩሐት ትኣቱ: ተሌፎን ከይደወለት ትመጽእ: ንኽትዳሎ ዕድል ዘይትህብ:

    ሞት: ባብ እያ ኩላትና ንኣትዋ: ኩባያ ማይ እያ ኩላትና ንሰትያ: መንገዲ እያ ኩላትና ንኸዳ: መሳልል እያ ኩላትና ንድይባ!

    ሞት: ነዒንቲ ዘንበዐት: ንልቢ ዝሰበረት: ንእኩባት ዝበተነት: ንሓጎስ ዘፍረሰት: ንተስፋታትውን ዘማህመነት!

    ኣቦ ምስ ደቁ ክጻወት ኣምስዩ: ኣደ ምስ ጓላ ከተዕልል ውዒላ: ሓው ኣብ ኢንተርነት ከዕልል ኣምስዩ: ስድራቤት ኣብ መኣዲ ቡን ከቢቦም ክስሕቁ ሓዲሮም: ግን ሃንደበት ሰሓቕ ናብ ብኽያት: ሓጎስ ናብ ሓዘን: ጫውጫውታ ናይ ኣቆልዑት ናብ ጸጥታ: ወላድን ውሉድን ተኣኪቦም ዝነበሩ ድማ ፋሕ ጭንግራሕ የእትያ ትዝርግ መን ድያ? ሞት ዘይኮነትን? ካብዛ ሞት መን ተሪፉ? ሰይድና ኣደም ናይ መጀመርታ ፍጡር ሞይቶም: ሰይድና ኢብራሂም (.) ከሊሉላህ ሞይቶም: ሰይድና ሙሳ (.) ከሊሙላህ ሞይቶም: ብዓቢኡ እቶም ፍቱው: በዓል ግርማ: ዝበለጹ ፍጡር: ምእንትኦም ኣዱንያን ኣኼራን ዝተኸልቀት ፍጡር ሰይድና ሙሓመድ- ሓቢቡላህውን- ሞይቶም!!! ካብ ሞት ዝድሕን: ካብ ሞት ዝተርፍ ሰብ ኔሩ እንተዝኸውን ረሱል (..) ብሂወት ምተረፉ ኔሮም:: ግን ኣብ ቁርኣን ረቢ (.) ንረሱል (..) ከምዚ በሎም:-

    3 إنك ميت وإنهم ميتون

    ’’ንስኻ እካ ( ሙሓመድ) መዋታይ ኢኻ: ንሳቶምውን መወትቲ እዮም……’’

    ካብ ሞት ሃዲምካ ከተምልጥ: ተሓቢእካ ከተሕልፋ: ዑቕባ ሓቲትካ ከተናውሓ ዘይከኣል ኣብዝሃለኻ ሃሊኻ ትመጸካ: ብዘይሓሰብካዮን ብዘይ ቆጸራን ደበኽ ትብለካ ዘይተላቡ ጋሻ እያ::

    ብዛዕባ ሞት ክንዛረብ እንከለና ንዓና ዘይትምልከተና ይመስለና: እንተኾነ ግን ሎሚ ተጸናንንዕ ጽባሕ የጸናንዑኻ: ሎሚ ትበኽየሎም ጽባሕ ይበኽዩልካ: ሎሚ ሰላተልጀናዛ ትሰግደሎም ጽባሕ ድማ ንዓኻ ይሰግዱልካ: ሎሚ ጉድጓድ ትፍሕረሎም ጽባሕ ድማ ጉድጓድ ንዓኻ ይፍሕሩልካ:: ንፍለጥ ክቡራት የሓተይ ምስ ሞትና: ገንዘብናን ስድራና ገዲፍና ካብዛ ኣዱንያ ከምታ ረቢ መጀመርታ ዝኸለቐና ንበይንና ኢና ናብ ቀብርና ከነምርሕ:: ኣብ ቀብርና ምስ ኣተና: ኣብ ሓመድ መደቀሲና: እምኒ መንተርኣስና: ሙንከርን ነኪርንዮም መዋዕልትና: ስራሕና መሓዛና: ጉድጋድ እዩ ገዛና:: ሞት ኩሉ ጊዜ ክንዝክራን ለይትን መዓልትን ብዛዕብኣ ክንሓስብን ይግበኣና: ምኽንያቱ ከምቲ ኢብን ዓጅላን ዝበሎ: ’’ሞት ኣብዛ ቅድሚ ዓይኑ ዝገበራ: ብሽግር ናይ ኣዱንያ ኣይደሃል: ብምቾታውን ኣይደናገር! ነባራይ የለን ብጀካ ሓደ ኣላህ: ተራፋይ የለን ብጀካ ንሱ: ንሓዋሩ ዝነብር የለን ብጀካኡ: ፍጡራት ኩላቶም ክሓልፉ እዮም: ሞት እዩ መወዳእትኦም:: ከምቲ ኣብ ሲራ (ዛንታ) ናይ ረሱል (..) ንፈልጦ: ሞቶም ምስ ተቓረበ: ጻዕረ ሞት ምስ ገጠሞም: ክሳብ ንመስጊድ ከይዶም ሓሙሽተ ወቕቶም ክሰግዱ ኣብዘይክእልሉ ደረጃ ምስ በጽሑ: ንሰላት ኢሎም ክትስኡ እንከለዉ ብኡ ንብኡ ሃለዋቶም የጥፍኡ (ሰለዋቲ ረቢ ወሰላሙሁ ዓለይህ): ብክቱር ክብደት ናይ ሰከራተል-ሞት ድማ ረሱል (..) መንዲሎም ማይ ኣጠልቅዮም ግንባሮም እንዳደረዙ ’’ብሓቂ ሰከራተል-ሞት ከባድ እያ ’’ በሉ:: ክቡራት ሙስሊሚን የሕዋተይ: ሞት ሓደ ካብ ናይ ረቢ ቐደር እዩ:: ሞት ሓውና: መቕርብና: ዓርክና ኮነ ደቅና ከጋጥመና እንከሎ ከምቲ ረብን ረሱልን ዝኣዘዙና ጌርና ኢና ክንቅበሎ ዝግበኣና:: ገሊኡ ሰብ ኣሎ ሞት ምስ ዘጋጥሞ ሃለዋቱ ዘጥፍእ: እንታይ ከምዝገብር ዘይፈልጥ: ዝሕዞን ዝጭብጦን ዝስእንን ኣብ ዘይተደለየ ዘንቢ ዝኣቱን:: ብዙሓት ኣለና ኣክንዲ ብሰብርን ብኢማንን ነቲ ናይ ረቢ ቐደር ንቕበሎ: ክልኩል ዝኾነ ነገራት ብምፍጻም ንረቢ ነቖጥዖ: ኣብ ዘንቢ ድማ ንወድቕ:: ኣብ ሓደ ሓዲስ: ረሱል (..) ከምዚ ይብሉ:- ’’መላኢካ ናይ ሞት ሩሕ ናይ ሓደ ፍጡር ምስ ወሰደ: ስድራ ፈተውቲ ተኣኪቦም ምስ በኸዩ: ከምዚ ይብል: ’’እንታይ እዩ እዚ ኩሉ ብኽያት? ዝሞተሉ ግዜ ኣየዶንገናያ ኣይቀልጠፍናያ! ነቲ ረቢ ዘውረዶ ብሰብሪ እንተተቐቢልክሞ ትዕወቱ: ኣክንዲ ሰብሪ ብምምራር እንተተቀቢልክሞ ከኣ ትኸስሩ! ነቶም ዝተረፍኩም ክንወስድ ደጋጊምና ምምላስና ኣይተርፈናን እዩ: ንቤተ-ሰብ መዋቲ እዛ መዓልቲ ናይ መወዳእታ መዓልቲ ከምዘይኮነት ይሕብሮም:: ክቡራት ሙእሚኒን የሕዋተይ ረሱል (..) ቆልዓ ተወሊዱ ብኸመይ ከምንቕበሎን: መዓልቱ ኣኺሉ ንዝሞተ ከመይ ጌርና ከምነፋንዎን ምሂሮምናን ገሊጾምልናን:: ቖልዓ ምስ ተወልደ ኣብ የማናይ እዝኑ ኣዛን ኣብ ጸጋማይ እዝኑ ድማ ኢቓማ ንገብረሉ: ጥዑም ሽም ነውጽኣሉ: ሕሩድ ንሓርደሉ: ጸጉሩ ላጺና ብሚዛኑ ሰደቓ ነውጸኣሉ:: መዓልቱ ኣኺሉ ካብ ኣዱንያ ንኽፋኖ: ገንዘቡን ስድርኡን: የሕዋቱን ፈተውቱን ገዲፉ ብሞት ክፍለ ኣብ ኣፍደገ ሞት ንዝበጽሐ ሰብ ድማ ካብ ቀረባ ቤተ-ሰቡ ኣብ ከባቢኡ ብምኻን ከነጸናንዖን ተስፋ ክንህቦን: ሞራል ክኾኖ ምእንቲ ድማ ክንከናኸኖን: ሸሃዳ ከነዘኻኽሮን ከምዘለና ምሂሮምና:: ብተወሳኺ ከምቲ ረሱል (..)ዝነገሩና ንሕሙም ’’ላኢላሃ ኢላ-ላህ’’ ኢሉ ናይ መወዳእታ ቃሉ ናይ ተውሒድ ቃል ክትከውን ክንደጋግመሉ ኣለና: ምኽንያቱ ናይ መወዳእታ ቃሉ ላኢላሃ ኢላ-ላህ ዝኾነት ሰብ ንጀና ስለዝኾነ:: ሓደ ሰብ ሰዓቱ ኣኺላ ሩሑ ካብ ነብሱ ምስ ተፈልየት እቶም ዝተረፍና ክንገብሮን ዘለና ነገራት ብዙሕ እዩ:: ንኣብነት:-

    ከምቲ ረሱል (..) ዝነገሩና:- ’’ኢና ሊላሂ ወኢና ኢለይሂ ራጂዑን’’ ኢልና ሰብሪ ክንገብር: (ንሕና ናይ ረቢ ኢና ናብኡ ድማ ተመለስቲ ኢና ማለት እዩ::)

    ንመዋቲ ተቐላጢፍና ጀናዝኡ ኣዳሊና ክንሓጽቦን ክንክፍኖን:

    ንስድራቤት መዋቲ:-’’ረቢ ዝወሰዶ ናቱ እዩ: እቲ ዝሃበናውን ናቱ እዩ: ኩሉ ነገር ድማ ክሳብ መዓልቱ እዩ: ሰብሪ ግበሩ ኣጆኹም ኣጅርኹም ካብ ረቢ ክትረኽቡ ኢኹም!’’ ኢልና ከነጸናንዖም

    መዋቲ ዕዳ እንተለዎ ዕድኡ ተቐላጢፍና ክንዓጽወሉ:

    ምስ ስድራቤት መዋቲ ብኹሉ ነገራት ክንተሓጋገዝ:

    ሰላቱል-ጀናዛ ሰጊድና ጀናዛ ናይ መዋቲ ተኸቲልና ናብ ቀብሪ ከነፋንዎ:

    ልዕሊ ዝኾነ ድማ ረቢ ዘንቡ ሓጺቡ ብራሕምኡ ክቕበሎ ዱዓ ክንገብረሉን ይግበኣና::

    ክቡራት ሙስልሚን የሕዋተይ ኣብዚ ናትና ባህልን ሕብረተሰብን ካብ ዝረኣዩ ሓደ ሓደ ጌጋታት: ኣብ እስልምና ኩልኩላት ምኻኖም ክንፈልጦም ዝግበኣና ነገራትን ኣለዉ ቅሩብ ካብኦም ክንጠቅስ:-

    ናይ ሓዘን ኢልካ ጸሊም ክዳን ክትክደን

    ካብ ዓቐን ንላዕሊ ክትበክይን ከተእውይን:

    ኣብ ግዜ ሓዘን እንዳበኸኻ ርእስኻ ክትነጽይን ኣፍልብኻ ክትሃርምን

    ኣብ ቀብሪ ናይ መዋቲ ንክብሩ ኢልካ ፍየሪ ከተቐምጥን

    ንኣርባዓ መዓልቲ ኣብ እንዳ መዋቲ ገዛ ተኣኻኺብካ ክትቅንይን::

    ካልእን ዝኣመሰሉ…… ክንጥንቀቐሎም ይግበኣና:: ኣብ መወዳእታ ዝኸበርኩም ሙስሊሚን የሕዋተይ ኩሉ ጊዜ ሞት ክንዝክር: ቶባ ኢልና ክንቀላጠፍ: ልብና ከነጽሪ: ንዒባዳ ድማ ክንጓየይ: ንሞት ረሲዕና ከይንዝግዐ: እንሻኣላህ ቶባ ክንብል ኢና እንዳበልና ግዜ ከይነሕልፍ: ዒባዳ ንኽንገብር ከይንሰላቾ: ንነብሰይን ንዓኻትኩምን እንዳተላበኹ ከምዚ ሎሚ ረቢ (.) ኣብዚ ክቡር ቦታ ኣኪቡና ዘሎ: ኣብ የውመልቅያማ ድማ ኣብ ጀና ክእክበና ንረቢ ይልምኖ ኣሜን!!!!a