API
ئایا دروسته له‌به‌رامبه‌ر هه‌لی به‌ده‌ست هێنانی خوێندندا بڕێك پاره ببه‌خشررێت
پۆڵێنه‌كان
سەرچاوەکان
Full Description
ئایا دروسته له‌به‌رامبه‌ر هه‌لی به‌ده‌ست هێنانی خوێندندا بڕێك پاره ببه‌خشررێت
] kurdish – كوردی – كردي [
شێخ موحه‌مه‌د ساڵح المنجد
وه‌رگێڕانی: ده‌سته‌ی به‌شی زمانی كوردی له ماڵپه‌ڕی ئیسلام هاوس
پێداچونه‌وه‌ی: پشتیوان سابیر عه‌زیز
2014 - 1436
هل يجوز التبرع لكلية مقابل الحصول على فرصة للدراسة بها؟
« باللغة الكردية »
الشیخ محمد صالح المنجد
ترجمة: فريق القسم الكردي في موقع دار الإسلام
مراجعة: بشتيوان صابر عزيز
2014 - 1436
ئایا دروسته له‌به‌رامبه‌ر هه‌لی به‌ده‌ست هێنانی خوێندندا بڕێك پاره ببه‌خشررێت
ئـه‌م پـرسیــاره ئاڕاسته‌ی ماڵپه‌ڕی ئیسلام پرسیار و وه‌ڵام كراوه:
پرسیار: من له‌یه‌كێك له ووڵاته نا موسڵمانه‌كاندا ده‌ژیم، و ده‌مه‌وێت له یه‌كێك له كۆلیژه دیاریكراوه‌كاندا ناوی خۆم تۆمار بكه‌م، یاسای خوێندن له‌و كۆلیژه‌دا وایه هه‌ركه‌سێك بڕێك پاره‌ی دیاریكراو ببه‌خشێت ئه‌وا له تاقیكردنه‌وه‌كان ده‌به‌خشرێت، ئایا ئه‌مه كارێكی دروسته ؟ نه‌ك هه‌ر هێنده له هه‌ندێك له كۆلیژه‌كاندا كۆمه‌ڵێك كورسی تایبه‌ت ده‌كه‌ن بۆ ئه‌و كه‌سانه‌ی كه بڕه پاره‌ی زیاتر ده‌به‌خشن، ئایا ئه‌مه‌ش كارێكی دروسته؟ وه ئه‌گه‌ر كۆلیژه‌كه هه‌ڵسه‌نگاندنێكی دادپه‌روه‌رانه جێ به‌جێ بكات بۆ وه‌رگرتنی خوێندكاران، ئایا دروسته بۆ من پاره‌یه‌كی زیاتر ببه‌خشم بۆ كۆلیژه‌كه‌م بۆ ئه‌وه‌ی له به‌شداری كردنی تاقیكردنه‌وه‌كان ببه‌خشرێم ؟
وه‌ڵام: سوپاس وستایش بۆ خوای گه‌وره ومیهره‌بان ودروود وصه‌ڵات وسه‌لام له‌سه‌ر پێشه‌وای مرۆڤایه‌تی محمدی پێغه‌مبه‌ری ئیسلام و ئال وبه‌یت و هاوه‌ڵ وشوێنكه‌وتوانی هه‌تا هه‌تایه.
دروسته بڕێك پاره ببه‌خشرێت به هه‌ر كۆلێژێك یان هه‌ر دامه‌زراوه و ڕێكخراوێك له به‌رامبه‌ر ئه‌وه‌دا ببه‌خشرێت له تاقیكردنه‌وه‌ی وه‌رگرتنی خوێنكاران، وه دروسته ئه‌و پڕه پاره‌یش زیاد بكات له پێناو ئه‌وه‌ی هه‌لی وه‌رگرتنی زیاتر بێت بۆ خوێندن، چونكه له‌و كاته‌دا كۆلێژه‌كه خۆی مه‌رجی ئه‌وه‌ی داناوه، یان ده‌بێت خوێندكار ئاستێكی دیاریكراوی هه‌بێت له زانست وزانیاری، یان به بڕێك پاره سوودی هه‌بێت بۆ ئه‌و كۆلێژ و دامه‌زراوه‌ی كه تێیدا ده‌خوێنێت، ئه‌مه‌ش كارێكی دروسته وهیچ گرفتێكی تێدا نییه.
ئه‌و بڕه پاره‌یه‌ش كه ده‌درێت هه‌رچه‌ند ناوی به‌خشینی لێنراوه، به‌ڵام له‌ڕاستیدا به‌خشین نییه، چونكه به‌خشین به‌وه ده‌وترێت كه مرۆڤ شتێك ببه‌خشێت به‌بێ به‌رامبه‌ر، ئه‌و بڕه پاره‌یش كه ده‌ردێت به‌و كۆلێژه له به‌رامبه‌ر شتێكدایه، ئه‌ویش بۆ ئه‌وه‌یه ئه‌و كه‌سه‌ی ئه‌و پاره‌یه ده‌دات په‌یوه‌ندی بكات به پڕۆسه‌ی خوێندنی ئه‌و كۆلێژه‌وه، ئه‌مه‌ش وه‌ك ئه‌وه وایه ئه‌و خوێندكاره مافی خوێندن له‌و كۆلێژه ده‌كڕێت، وپێی ناوترێت ماڵ به‌خشین.
خۆ ئه‌گه‌ر به‌هه‌رحاڵ ناویشت لێینا به‌خشین، ئه‌مه به‌خشینه له به‌رامبه‌ر وه‌رگرتنی پاداشتێكدا، ڕای ڕاست ودروستیش ئه‌وه‌یه كه وه‌ك هه‌موو كڕین وفرۆشتنێكی تر دروسته، بۆ زیاتر شاره‌زایی بگه‌ڕێره‌وه بۆ په‌رتووكی: ( الفواكه الدواني" (2/158)) .
له ( الموسوعوعه الكویتیة ) یشدا هاتووه كه ده‌ڵێت : ( الْمَقْصُودُ بِالثَّوَابِ فِي الْهِبَةِ الْعِوَضُ الْمَالِيُّ, وَالأْصْل فِي الْهِبَةِ : أَنْ لاَ يَكُونَ فِيهَا عِوَضٌ مَادِّيٌّ ، لأِنَّهَا تَبَرُّعٌ ، وَلَيْسَتْ مُعَاوَضَةً، إِلاَّ أَنَّهُ يَجُوزُ التَّعْوِيضُ فِيهَا ، وَتُسَمَّى هِبَةَ الثَّوَابِ، وَهِيَ الْهِبَةُ الَّتِي يَتِمُّ الاِعْتِيَاضُ عَنْهَا . وَالْعِوَضُ فِي الْهِبَةِ إِمَّا أَنْ يُشْتَرَطَ فِي الْعَقْدِ أَوْ لاَ، فَإِنِ اشْتُرِطَ فِي الْعَقْدِ ، وَكَانَ مَعْلُومًا : صَحَّ الْعَقْدُ عِنْدَ الْحَنَفِيَّةِ وَالْمَالِكِيَّةِ وَالْحَنَابِلَةِ ، وَالشَّافِعِيَّةِ فِي الأْظْهَرِ ، نَظَرًا لِلْمَعْنَى عِنْدَهُمْ ، وَالْقَوْل الثَّانِي لِلشَّافِعِيَّةِ : أَنَّ الْعَقْدَ بَاطِلٌ نَظَرًا إِلَى اللَّفْظِ لِتَنَاقُضِهِ، فَإِنَّ لَفْظَ الْهِبَةِ يَقْتَضِي التَّبَرُّعَ, وَإِذَا صَحَّ الْعَقْدُ : اعْتُبِرَ بَيْعًا ، أَوْ كَالْبَيْعِ فِي الْجُمْلَةِ ، وَيَكُونُ لَهُ أَحْكَامُ الْبَيْعِ ؛ فَيَثْبُتُ فِيهِ حَقُّ الْخِيَارِ، وَحَقُّ الرَّدِّ بِالْعَيْبِ ، وَحَقُّ الشُّفْعَةِ ، وَيَسْقُطُ حَقُّ الرُّجُوعِ ) (ا لموسوعة الفقهية الكويتية " (15/61) .
واتا: مه‌به‌ست له پاداشت له‌به‌رامبه‌ر به‌خشیندا، پێدانی بڕیك پاره‌یه، ئه‌صڵیش له به‌خشیندا ئه‌وه‌یه كه به‌رامبه‌ری نه‌بێت، چونكه ناوه‌ه‌كه‌ی به‌خۆیه‌وه‌یه‌تی كه به‌خشینه، نه‌ك له به‌رامبه‌ر شتێكدا بێت، به‌ڵام دروسته به‌رامبه‌رییش وه‌ربگیررێت وپێی ده‌وترێت به‌خشینی به پاداشت، ئه‌و به‌خشینه بریتی وه‌رگرتنی تێدایه، جا بریتی وه‌رگرتن له به‌خشیندا یان به‌مه‌رجه له‌كاتی گرێبه‌ستدا، یان به‌بێ مه‌رجه، ئه‌گه‌ر هاتوو له گرێبه‌سته‌كه‌دا به مه‌رجی گیرا، و دیاری كراو بوو: ئه‌وا له لای حه‌نه‌فی و مالیكی وحه‌نبه‌لیه‌كان شافعیه‌كانیش له‌مه‌زهه‌بدا دروسته، ئه‌ویش له‌به‌ر ڕه‌چاو كردنی كتێبی ( المغني ) لای شافعیه‌كان، ڕای دووه‌می شافعیه‌كانیش ئه‌وه‌یه: گرێبه‌ستێكی له‌و شێوه‌یه به‌تاڵه چونكه هاوتا نییه له‌گه‌ڵ مانای به‌خشیندا، چونكه له‌فظی ( الهبة ) مانای به‌خشین به‌بێ به‌رامبه‌ر ده‌خوازێت، ئه‌گه‌ر گرێبه‌سته‌كه‌ش به صه‌حیح بوو ئه‌وه به ( بیع ) كڕین وفرۆشتن داده‌نرێت، نه‌ك به‌خشین، یان به شێوه‌یه‌كی گشتی پێی ده‌وترێت كڕین وفرۆشتن، و هه‌موو ئه‌حكامه‌كانی كڕین وفرۆشتنی هه‌یه، له مافی ( خیار ) سه‌رپشك بوون، وگه‌ڕانه‌وه‌ی بۆ خاوه‌نه‌كه‌ی له‌كاتی وونی عه‌یب وكه‌مووكورتیه‌ك تێێدا، له‌گه‌ڵ مافی ( الشفعة ) ڕه‌چاوكردنی فرۆشتنی به دراوسێیه‌كه‌ت، .....
به‌ڵام ده‌بێت ئه‌وه‌ش ڕه‌چاو بكرێت و ئاگاداری ئه‌وه بیت كه خوێندن له‌و كۆلێژه خوێندنێكی حه‌ڵاڵ بێت، وه‌ك خوێندن له كۆلیژه‌كانی پزیشكی و ئه‌ندازیاری، نه‌ك ئه‌صلێ خوێندنه‌كه حه‌رام بێت، وه‌ك خوێندن له‌كۆلێژه‌كانی تایبه‌ت به گۆرانی و مۆسیقا وشانۆ و ڕه‌قس وسه‌ماكردن، چونكه خوێندن له‌م كۆلێژ وپه‌یمانگانه‌دا دروست نییه، و به‌هه‌مان شێوه دروست نییه مرۆڤی موسڵمان ماڵو سامانی خۆی له‌وه‌ها كارێكدا خه‌رج بكات و به‌هه‌ده‌ری بدات ..
خوای گه‌وره‌ش زاناتره .
سه‌رچاوه : ماڵپه‌ڕی ئیبسلام پرسیار و وه‌ڵام .
